«سعید جلیلی» نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در برنامه "بامردم" از حماسه حضور مردم در تشییع تاریخی رئیس جمهور شهید و جمعی از شهدای خدمت قدردانی کرد و گفت: شما مردم، شهادت رئیس جمهور صادق و خدمتگزار را به حماسه تبدیل کردید و در ۴۵ سال گذشته بارها و بارها نشان دادید، بیرون کشیدن فرصتها از دل تهدیدها هنر شماست.
وی حضور مردم در صحنه انتخابات را مغتنم شمرد و با بیان اینکه امروزدر آستانۀ یک تصمیم سرنوشت سازقرار داریم، تصریح کرد: ان شاالله با حضور پرشور و کم نظیر مردم در این انتخابات رقابتی؛ جهان دوباره جلوۀ درخشان دیگری از حماسۀ جمهوریت را در ایران اسلامی و انقلابی خواهد دید. به کوری چشم دشمنان؛ این جمهوری؛ گام بلندی، رو به آیندۀ درخشان و تمدن ساز خود برخواهد داشت و اقتدار و عزت کشور در فضای بین المللی به اوج خواهد رسید.
یک فرصت تاریخی پیش رو داریم
این نامزد انتخابات با بیان اینکه در یک بزنگاه تاریخی قرار داریم، تصریح کرد: امروز یک فرصت تاریخی پیش روی خود داریم. مطالعۀ دو روند به ما نشان میدهد که ما در یک بزنگاه تاریخی هستیم؛ روند تحولات جهان، روند پیشرفت‌های مردم ایران را نشان میدهد.
جلیلی گفت: امروز یک فرصت تاریخی پیش روی خود داریم. مطالعۀ دو روند به ما نشان میدهد که ما در یک بزنگاه تاریخی هستیم؛ روند تحولات جهان، روند پیشرفت‌های مردم ایران را نشان میدهد.
جلیلی با بیان اینکه امروز، یک جهان فرصت پیش روی ما قرار دارد، خاطر نشان کرد: این فرصت ها میتواند ایران را جهش دهد.عرصه، عرصۀ درنگ و تعارف نیست. این فرصتها باید به قدرت و پیشرفت و تعالی ملت تبدیل شود. نباید این فرصت تاریخی را از دست داد. اول از همه باید این فرصتها را شناخت و برای استفادۀ حداکثری از آن برنامه ریزی کرد تا نه تنها مشکلات کشور حل شود، بلکه به پیشرفتی دست یابیم که در تراز شایستگی های مردم ایران باشد و این جز با ایفای نقش همه مردم و استفاده از ظرفیت همگان ممکن نخواهد شد.
با مطالعۀ شب امتحانی نمیتوان در بزنگاه تاریخی، تصمیم درست گرفت
وی تحقق این امر را مستلزم نقشۀ راه و برنامه دانست و بیان کرد: برنامه تدوین شده باید بر پایه مطالعات عمیق و با استفاده از تجربه های علمی و عملی باشد و به درکی عمیق از ریشه های مسائل کشور رسیده باشد همچنین این برنامه باید به راهکارهای حساب شده ای دست یافته باشد و سالها روندهای جهانی را با بینشی عمیق دنبال کرده باشد و از دستاوردهای مردم ایران آگاهی داشته باشد، با مطالعۀ شب امتحانی نمیشود در این بزنگاه تاریخی، تصمیم درست گرفت.
جلیلی با اشاره به گفتمان دولت سایه اذعان کرد: در یازده سال گذشته عمده وقت من و صدها نفر از همراهانم در گفتمان دولت سایه، بر شناخت مسائل کشور و راه حل آن ها متمرکز بود. کمتر وقت داشتم تا در جلسات محفلی و گعده های سیاسی شرکت کنم؛ البته این موجب گلایۀ برخی دوستان هم شد. تلاش کردم ذهنم را به روی حاشیه ها و لابی ها و جلسات کم مایۀ سیاسی ببندم و در عوض، درهای دفترم را به روی صدها کارشناس و متخصص و مدیر و دانشمند و فعال اجتماعی و دانشگاهی و ... باز کنم، کسانی که از ماندن پشت لابی های خسارت بار سیاسی و مناسبات جناحی خسته شده بودند.
این نامزد انتخابات از تشکیل ده ها کارگروه تخصصی با حضور سلایق مختلف در دولت سایه خبر داد و گفت: ده ها کارگروه تخصصی برای رصد مشکلات کشور و طراحی راه حل های جدید تحت عنوان گفتمان دولت سایه تشکیل دادیم. تعداد مدیران و کارشناسانی که با ما همکاری کردند به بیش از هزار نفر رسید. در فهرست طولانی و پرشمار همکاران ما در دولت سایه، همه نوع سلیقه سیاسی در همۀ سطوح کارشناسی از مدیران عالی دولت های گوناگون تا مدیران میانی و کارشناسان حضور داشتند.
وی شاخصه، توانمندی و سلایق این مدیران را اینگونه توصیف کرد: مدیران میانی موسوم به اصلاح طلب، متخصصان و کارشناسان موسوم به اصولگرا؛ عناصر نظریه پرداز، نیروهای راهبردگذار، مدیران پرتجربه اجرایی در حوزه‌های مختلف اقتصادی و صنعتی و کشاورزی و نظامی و امنیتی و اجتماعی و فرهنگی، پیران پیش کسوت موسفید و نخبگان جوان پرانرژی و خلاق از جمله این مدیران هستند. در این مدت هزاران جلسه عمدتا نه با دوستان سیاست زده، که با اصناف گوناگون نخبگان و توده های مردم برگزار کردم.
جلیلی دیدار با کارگران هپکو کوله بران بانه، صیفی کاران آبدان بوشهر، کشاورزان کریم آباد رشتخوار، شرکت های دانش بنیان در نیشابور، فعالان اقتصادی در چابهار را از جمله ملاقات های خود با اقشار و اصناف مختلف برشمرد و خاطر نشان کرد: در کنار فعالسازی این ستاد چابک و کم هزینه ولی پرکار، بیش از ۱۴۰ بار به نقاط مختلف کشور سفر کردم و از نزدیک و در دل میدان با مشکلات اقشار و اصناف مختلف آشنا شدم.
رییس جمهور بعدی حتی یک روز فرصت تردید و تاخیرندارد
این نامزد انتخابات با تاکید بر این جمله که رییس جمهور بعدی حتی یک روز هم فرصت تأمل و تردید و تاخیر قبل از شروع دولت ندارد، اظهار کرد: به اتکای سالها بررسی و آمادگی، حتی یک روز را از دست نخواهیم داد، بلکه از آنجایی که سالها مسائل کشور را سایه به سایه با کمک کارشناسان با تجربه، دقیق و مستمر پیگیری کردیم، از همان فردای انتخابات کار را شروع خواهیم کرد؛ با تصمیمات نقطه زن و راهبردی و البته اولویت دار و نه تصمیم های فرعی و نمایشی.
وی از آماده سازی ده ها دستور و فرمان اجرایی حساب شده خبر داد و بیان کرد: این دستورات و فرمان ها از روز اول قابلیت پیگیری و اجرا دارد و آماده ایم تا با جدیت به نفع مردم پیاده کنیم.
دوری از تأخیر و تعجیل های نادرست، لازمۀ رئیس جمهور شدن
جلیلی در پاسخ به این پرسش که ریاست جمهوری چه هست چه نیست؟ مقام ریاست جمهوری، را جایگاه تشخیص و تصمیم دانست و گفت: مقام اجرا به معنی پیمانکاری نیست. ریاست جمهوری، جایگاه تشخیص و تصمیم است. دوری از تردید و تأخیر و تعجیل های نادرست، لازمۀ این جایگاه است.
جلیلی بیان کرد: مقام اجرا به معنی پیمانکاری نیست. ریاست جمهوری، جایگاه تشخیص و تصمیم است. دوری از تردید و تأخیر و تعجیل های نادرست، لازمۀ این جایگاه است.
دولتی که صدها اولویت داره، یعنی هیچ اولویتی ندارد
این نامزد انتخابات اولویت بخشیدن به ایده ها و راهکار ها را ضروری برشمرد و بیان کرد: مسائل کشور راه حل های آماده دارد. اما محال است ایده و راهکاری بدون اینکه تبدیل به اولویت و دستور کار سیاستمدار شود، به عرصه تحقق راه یابد. دولتی که صدها اولویت داره، یعنی هیچ اولویتی ندارد.
جلیلی بیان کرد: ادعا می کنم و بسیاری به این شهادت میدهند که به تصویر جامع، درک دقیق و تحلیل عمیقی از مسائل کشور رسیده ایم و با جمع بندی های کارشناسی و راهبردی، برنامه های (حساب شده ای) معتنابهی تهیه کردیم که نه محصول یک تکاپوی عجولانۀ چندروزه یا چندماهه،که حاصل یک فرآیند روشمند کارشناسی و تجربی حداقل ۱۱ ساله است.من در تمام این سالها تلاش کردم به جوانانی که علاقمند به کار سیاسی هستند الگوی متفاوتی از کنش سیاسی ارائه کنم که بدانند کار سیاسی فقط به معنای جابجا شدن در جلسات و محافل و باندهای سیاسی و جناحی نیست و سیاست ورزی درست یعنی متمرکز شدن روی مسائل واقعی، پرهیز از کارهای نمایشی و فرمایشی و کار تخصصی درست ذیل چتر معرفتی و راهبردی صحیح. خوشحالم که گفتمان دولت سایه تا حدی توانست این الگوی متفاوت را آشکار کند.
کار رییس جمهور نباید فقط لکه گیری (وصله پینۀ) معضلات باشد
وی انتخابات ۱۴۰۰ را سرآغاز تغییر ریل ملت ایران برای جبران خسارت های هشت سال پایانی دهه ۹۰ دانست و خاطر نشان کرد: دولت دانایی و توانایی باید طراح بزرگراه هایی برای اجرای سیاست های کلان کشور باشد و کشور را جلو بندازد؛ ما واقعا معتقدیم کار رییس جمهور نباید فقط لکه گیری (وصله پینۀ) معضلات باشد. انتخابات ۱۴۰۰ سرآغاز تغییر ریل ملت ایران برای جبران خسارت های هشت سال پایانی دهه ۹۰ با متوسط رشد اقتصادی تقریبا صفربود. حالا باید نه تنها عقب ماندگی هارو جبران کنیم که به فکر شتاب باشیم.
وی نگرانی در هدر رفت ظرفیت ها را عاملی مهم برشمرد و گفت: به عنوان کسی که سالها هم با سیاست خارجی درگیر بودم و هم با سیاست داخلی، معتقدم بیشتر از اینکه نگران "تهدید"های داخلی و خارجی باشیم، باید نگران استفاده نکردن و هدر دادن فرصت ها و ظرفیت های کشور باشیم. ما امروز در یک فرصت تاریخی بزرگ هستیم. "هر" ملتی که از فرصت های تاریخی غفلت کرد، از مسیر پیشرفت عقب ماند. تدبیر یعنی باید فرصت های فرهنگی، تاریخی، منطقه ای، اقتصادی، علم و فنآوری را از قبل شناخت و اولویت بندی و برنامه ریزی کرد تا با اشراف کامل اجرایی کنیم.
این نامزد انتخابات تصریح کرد: با همین پشتوانه، در بزنگاه های تصمیم گیری، دولت سایه تلاش کرد با تصمیم سازی‌های کاملا تخصصی، و ناظر به منافع ملی، دولت ها را با هر گرایشی یاری کند. ده ها توصیه نامه کارشناسی در مورد راه حل مسائل کشور به عالیترین مراجع تصمیم گیری از رهبر معظم انقلاب تا روسای محترم جمهور و روسای قوای دیگر ارسال شد. یادی کنم از برادر عزیزمان رئیس جمهور شهید و محبوب ملت، که با دلسوزی، از هریک از این نامه ها با اخلاص استقبال میکرد، ارجاع میداد و یا پیگیری کرد که مجموعه ای از دستورهای شهید رئیسی روی این پیشنهادها به اطلاع شما خواهد رسید.
جلیلی با اشاره به اقدامات دولت سایه در ارائه راهکارهایی برای فروش نفت به دولت شهید رئیسی یادآور شد: قبل از شهید رییسی ادعا می شد نمی توانیم نفت را بفروشیم، ما در دولت سایه راهکارهای فروش نفت در همان شرایط را تهیه کردیم، به دولت وقت دادیم و در همان دولت، فروش نفت شروع به رشد کرد. کار در دوره شهید رییسی تکمیل شد و به جایی رسید که فروش ما به بیش از ۱ و نیم میلیون بشکه در روز رسید. البته این حداقلی است و ما به این راضی نیستیم؛ ما باید دنبال توسعۀ صنایع پایین دستی و زنجیرۀ ارزش افزوده باشیم تا به جای نفت خام، فرآورده های آن را صادر کنیم تا نفع بیشتری به کشور برسد. ما برای این موضوع برنامه های مشخصی داریم که منتشر خواهد شد.
چهار سرفصل اصلی را سرلوحۀ دولت خودم قرار دادم
وی تاکید کرد: درک ما از شرایط کشور ما را به این اولویت ها رساند. چهار سرفصل اصلی را سرلوحۀ دولت خودم قرار دادم. به عنوان اولویت آنها را پیگیری جدی خواهم کرد.
انضباط مالی اصلی ترین اولویت های رئیس جمهور آینده
این نامزد انتخابات انضباط مالی را یکی از اصلی ترین اولویت های رئیس جمهور آینده دانست و گفت: براساس جمع بندی که بر پایه مطالعه نسبتا گسترده راجع به مالیه ایران ازمشروطه تا امروز ، تجربه صنیع الدوله و مورگان شوستر و گروه مشاوران هاروارد و... داشتم انضباط مالی را امری مهم تلقی میکنم. سی سال پیش من رئیس بازرسی وزارت خارجه بودم. بعدها در جایگاه معاون وزیرو بعد هم دبیر شورای عالی امنیت ملی دقیقا این را تجربه کردم و به این نتیجه رسیدم که تا انضباط مالی محقق نشود اکثر بخشهای دولت مختل خواهد شد.
جلیلی انضباط مالی را اینگونه توصیف کرد: انضباط مالی یعنی چه؟ در تعبیر محاوره ای یعنی حساب_کتاب! شما یک منبع آب دارید. قرار است این منبع با یک شبکه لوله کشی به باغچه های تشنه برسد. اگر لوله ها و شلنگ هایی که قرار است بودجه کشور را به مصارف ضروری برسانند سوراخ باشند و نشتی داشته باشند شما هر چقدر هم که منبع را پرآب کنید باز تشنگی باغچه ها برطرف نخواهد شد. نفت ۲۰ دلار است مشکلات هست، ۷۰ دلار میشود هست، ۱۳۰ دلار میشود باز هم هست. اشکال کجاست؟
وی در همین راستا به ذکر دو مثال برای جلوگیری از هدر رفت انرژی و تاثیر آن بر انضباط مالی پرداخت و ادامه داد: یکی دو نمونه از این نشتی های بی رسیدگی را مثال میزنم که ببینید تحقق انضباط مالی چه تاثیرات بزرگی میتواند داشته باشد. اولین نمونه مسئله میترینگ است. ما سالانه چند میلیارد دلار نشتی و پرتی در تولید و فروش نفت و گاز داریم. چند میلیارد دلار!! چطور دولتی که حساب درآمدهای خود را بطور دقیق نداشته باشد میتواند برای مخارج کشور برنامه ریزی کند؟شما باید اول لوله و آخر لوله انتقال نفت را اندازه بگیرید که همان قدر که وارد لوله میشود خروجی داشته باشد. وگرنه چند درصد از نفت که وارد لوله میشود به خروجی خودش نمیرسد! اصطلاح فنی اش میترینگ است. یعنی اندازه گیری و حساب کتاب پیداکردن. با یک تدبیر حساب شده میشود سالانه از هرز رفتن میلیاردها دلار جلوگیری کرد.
این نامزد انتخابات با اشاره به هدر رفت منابع در حوزه نفت و فراورده های نفتی، تاکید کرد: به خاطر نداشتن اشراف و انضباط، سالانه حدود ۷ میلیارد دلار هدر رفت منابع داریم! دولت نمی داند دقیقا چه میزان نفت تولید و توزیع شده و فروش رفته است. برخی می گویند پرتی در حدود ۴ درصد طبیعی است!!! این یعنی حدود ۷ میلیارد دلار در سال! آیا این عدد طبیعی است!؟ چرا برای دیگر کشورها طبیعی نیست؟ با هزینه ای حدود یک میلیارد دلار، در ظرف چند ماه سالی ۷ میلیارد دلار به منابع دولت اضافه می شود. البته بعد از تلاشهای زیاد در دولت سایه، این موضوع در برنامه هفتم درج شد و باید به سرانجام برسد.
انضباط مالی در طی سالهای مختلف جدی گرفته نشده بود
وی به ذکر مثالی دیگر پر داخت و بیان کرد: مثال دوم را در گازهای همراه نفت می زنم. در سال ۱۴۰۱بیش از ۱۸میلیارد متر مکعب گاز همراه، سوخت. حدود دو فازپارس جنوبی! در حالیکه همین یک قلم می تواند ۴ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور داشته باشد. مثال مهم دیگر که در مورد انضباط مالی یا حساب کتاب میشود ذکر کرد مسئله بودجه ارزی است. قصه چای دبش چرا پیش آمد؟ چون انضباط مالی در طی سالها جدی گرفته نشده بود.
جلیلی از اولویت قراردادن انضباط مالی در دولت خود خبر داد و بیان کرد: اگر انضباط مالی در "اولویت"، تکرار میکنم "در اولویت" دولت قرار بگیرد برکات بسیار بزرگی به دنبال خواهد داشت. و من این را اولویت جدی دولت خودم قرار خواهم داد. اگرچه مخالفت ها و سروصدای زیادی را ایجاد خواهد کرد اما مزه آن را همه مردم خواهند چشید. در دولت سایه درباره فهرست اولویت های انضباط مالی کارکرده ایم و برنامه مشخص داریم.
دولت باید به جریان پول در کشور مشرف باشد
وی اشراف دولت به جریان پول در کشور را امری ضروری تلقی کرد و گفت: یکی از راه های منضبط کردن دولت، اشراف دولت به جریان پول در کشوراست. پولهای بزرگ کجا میرورد و دست کیست؟! دولت وقتی حکمرانی ریال نداشته باشد پاسخ این سوالها را ندارد.
جلیلی خاطر نشان کرد: یکی از راه های منضبط کردن دولت، اشراف دولت به جریان پول در کشوراست. پولهای بزرگ کجا میرورد و دست کیست؟! دولت وقتی حکمرانی ریال نداشته باشد پاسخ این سوالها را ندارد.
این نامزد انتخابات گفت: بانکها! چون همین قضیه درباره بانکها هم صدق میکند. میدان اقتصاد در اختیار بانکها است. عملا بانک ها اولویت ها را با جهت دهی تسهیلات تعیین میکنند. مثلا کلی مالسازی می شود ولی چه زمانی این قضیه اولویت یک دولتی بوده است؟ "دولت" باید تعیین اولویت کند. تعیین اولویت یعنی تعیین مقصد برای تسهیلات بانکی. بانک نباید با رفتار سلیقه ای به دوستان و شرکتهای خود وام دهد!
جلیلی گفت: به جای آنکه حکمرانی پولی در اختیار دولت و بانک مرکزی باشد، در نهایت تاسف، بانکهای خصوصی برای پول کشور تصمیم می گیرند. بانک مرکزی هم فقط با توصیه اخلاقی درخواست توقف ناترازی می کنند! و مثلا می گوید ظرف شش ماه این ناترازی را برظرف کنید و این شش ماه ها، چند سال است که دائما تمدید می شود! خب چه فایده؟! علیرغم تلاشی که در دولت سیزدهم برای کنترل نقدینگی شد، باز در کمتر از دو سال خلق پول و استقراض بانکهای خصوصی از بانک مرکزی بیش از ۷ برابر رسید. عدد و رقم ها خیره کننده است. فقط یک بانک خصوصی تا اسفند ماه پارسال ۱۸۰ هزارمیلیارد تومان از بانک مرکزی استقراض کرده و بیش از "هفت درصد" تورم به گرده مردم تحمیل کرده است.
مشارکت مردم در پیشرفت کشور سرفصل مهم دولت جلیلی
وی دومین سرفصل مهمی که در همه بخشها آن را با جدیت پیگیری خواهم کرد مشارکت فراگیر و همه جانبه همه احاد و اقشار مردم در پیشرفت کشور برشمرد و گفت: وقتی از مردم حرف میزنیم منظورمان از تخصصی ترین فضاها تا توده ای ترین میدان ها است.صدها دانشکده در کشور داریم که کارشان برگزاری کلاس و امتحان گرفتن است. سهم اینها از ارزآوری در مملکت چیست؟ نقش دانشگاه در نوشتن برنامه توسعه چیست؟ نقش دانشگاه در گسترش صادرات کشور چیست؟ چه ماموریتی برای دانشگاه تعریف شده تا پیوندهای اجتماعی را محکم کند، تا مرزهای فرهنگی ماراگسترش دهد؟این در حالی است که دانشگاه های ما این قابلیت را دارند ولی چنین ماموریتی به طور مشخص از دانشگاه تهران، دانشگاه فردوسی، دانشگاه سهند، از پیام نور مراغه، از دانشگاه آزاد بوشهر خواسته نشده است.
نقش دانشگاه ها در پیشرفت کشور
جلیلی با اشاره به برنامه های خود برای نقش دانشگاه ها در پیشرفت کشور بیان کرد: در دولت ما از نیمسال اول سال تحصیلی بعد هر دانشگاهی این ماموریت را بر دوش خود میبیند و نقش تعریف شده خود در نقشه پیشرفت کشوررا با همت خودش و ذیل اسناد بالادستی پیدا میکند.و باز تاکید می کنم استفاده از همه این فرصتها نیاز به مشارکت مردم دارد. مشارکت مردم هم - توجه کنید که- یک رهنمود نیست. باید برای این هم مدل داشت. برای هر گروه از مردم.
وی جامعه دانشگاهی را دریای بزرگ از ظرفیت نیروی انسانی برشمرد و گفت: نمونه های موفقی وجود دارد که با انجام پروژه های علمی تولید ثروت میکنند. ولی اینها نباید در حاشیه دانشگاه باشند. باید به متن فعالیت دانشگاه تبدیل شوند.اکنون دانشگاه ها چه نسبتی با پیشرفت دارند؟ چه نسبتی با مسایل و مشکلات مردم دارند؟ ما این همه دانشکده اقتصادی داریم، ولی چرا رشته اقتصاد مسکن نداریم؟! چند سال است که تحریم ظالمانه علیه مردم ایران شکل گرفته، چرا پروژه های علمی برای تحلیل دقیق این موضوع و طراحی راهکارهای آن نداریم؟ عجیب نیست؟ هر دانشگاه می تواند یک برنامه مشخص برای نقش آفرینی در پیشرفت کشور داشته باشد. چه در حوزه تولید ثروت و چه در حوزه پیشرفت علم و فناوری و چه مسایل دیگر.
جلیلی گفت: نمونه دوم از نقش آفرینی مردم، همین پولهایی است که مردم از ترس از بین رفتن ارزش ان، طلا و سکه و دلار خریداری میکنند البته این وسط راهزن هایی هم هستند که برای کلاهبرداری از مردم کمین کرده اند. من یادم هست در یک شهر محروم سیستان و بلوچستان در سال ۹۶ نزدیک به ۲۰۰ میلیارد تومان، از مردم آن شهر کلاهبرداری شد. اگر طرحهای قرص و محکمی از سمت دولت طراحی و عملیاتی شود که سوددهی خوبی داشته باشد، این پولها به سمت این طرح ها میرود.
وی در همین راستا ادامه داد: پولهای خرد مردم میتواند کارهای بزرگ انجام دهد، دولت می خواهد پروژه های عمرانی به نفع مردم انجام دهد ولی هزینه آن را ندارد از سویی دیگر مردم می خواهند سرمایه های خود را حفظ کنند، ولی زمینه در اختیار آنها نیست.
به تصمیم های نقطه زن نیاز داریم
این نامزد انتخابات با اشاره به طراحی سازوکاری برای سرمایه گذاری مردم در پروژه های سود ده گفت: اگرسازوکاری تعریف شود تا مردم در سهام پروژه های سود ده مثل ساخت پالایشگاه و پتروشیمی و نیروگاه سرمایه گذاری کنند، این دو سر سود خواهد شد. اعتماد مردم صدمه دیده است. در سال ۹۹ از مردم دعوت کردیم وارد بورس شود، به جای این که بازار اولیه را رونق بدهیم،مردم را در بازار ثانویه مشغول کردیم. مردم به جای مشارکت در اقتصاد مولد، افتادند به بورس بازی. در نهایت مردم ضرر کردند، و اعتماد انها از بین رفت. این ناشی از برنامه نداشتن دولت بود. باید مردم را وارد اقتصاد کرد و برایش برنامه هم داشت.
وی با بیان اینکه به تصمیم های نقطه زن نیاز داریم، خاطر نشان کرد: در لحظه ای که نظم دنیا و منطقه غرب آسیا در حال تغییراست، ما بیش از هر لحظه دیگری به «تصمیم های نقطه زن» نیاز داریم در غیر این صورت از سایر کشورها چند دهه عقب خواهیم ماند.
توسعه اقتصاد دریا محور اولویت دولت من است
این نامزد انتخابات با اشاره به نمونه هایی از این فرصت ها که برای تولید ثروت و جهش اقتصادی پیش روی کشور قرار دارد، گفت: اقتصاد دریامحور یکی از این موضوعات است. بسیاری از کشورهای دنیا که سواحلی کمتر از ایران و موقعیت دریایی ضعیف تر از ما دارند چندین برابر ما از برکات دریا منتفع می شوند.
وی توسعه اقتصاد دریا را از اولویت های دولت خود برشمرد و بیان کرد: دریا امروز منبعی سرشار برای تولید ثروت و نقش آفرینی در تحولات جدید بین المللی است. بسیاری از مسایل اقتصادی کشور را می توان زیر چتر اقتصاد دریا سامان داد. از تولید آبزیان گرفته تا ساخت و تعمیر کشتی های باری و مسافری.
نقش روستاها در پیشرفت و صادرات کشور
جلیلی با اشاره به پایه گذاری جهش اقتصادی روستاها گفت: بارها گفته ام هر روستا یک واحد حیاتی برای پیشرفت کشوراست. ۴۰ هزار روستای بالای ۲۰ خانوار داریم. در این سالها به روستاهایی که میتونند الگوی سایر روستاها در کشور باشند رفته ام. هر روستا به نحوی میتواند یک نقشی مهم و متمایز در پیشرفت و حتی صادرات داشته باشد. به شرطی که طرح و نقشه وجود داشته باشد که در دولت من به این امر توجه خواهد شد.
اجازه نخواهم داد نگاههای جزیی نگر مانع تصمیمهای راهبردی شود
وی با اشاره به فرصت های اقتصادی در فضای بین الملل گفت: فرصتهای "خیلی" مهمی در تعامل با کشورهای همسو و کشورهای همسایه داریم. بازارهای کشورهای همسایه برای صادرات تولیدات و خدمات فنی و مهندسی کاملا مهیاست. کشورهای بزرگ آمادگی همکاریهای بزرگ با ایران دارند که فقط انسجام و نگاه راهبردی دولت را می طلبد. کریدور شمال-جنوب در همکاری با روسیه یا همکاری با چین در ابتکار یک کمربند- یک جاده از نمونه های مهم این فرصتهاست. من اجازه نخواهم داد نگاههای جزیی نگر مانعی برای تصمیمهای راهبردی برای همکاریهای نافع و پرسود شود.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا میگوییم در یک فرصت تاریخی هستیم، تشریح کرد: شناخت جهان، و شناخت این فرصتها، فقط شناخت روندهای سیاسی نیست. یه گام عمیق تر باید نگریست.گاهی دستاوردهای فناورانه چهرۀ سیاسی جهان را تغییرمیدهند.امروز،روندهای فناورانه به یک نقطۀ گلوگاهی رسیده اند؛ و مارادرآستانۀ یک تحول قرار داده اند. تحولی که نه فقط زندگی ها را، بلکه حکومت ها را هم میتواند دگرگون کند. نه فقط حکومتها را، بلکه حتی بر ادراک ما از شناخت، حیات، سعادت و حقیقت نیز اثر خواهند گذاشت.
جلیلی گفت: دستاوردهای فناورانه کوانتومی، به شکل بنیادین بر روی توانایی مخابره و محاسبه اثر خواهند گذاشت و آن را جهش خواهند داد. دارندگان این فناوری ها پیشی خواهند گرفت و بر نظم جهانی سیاسی نیزاثر خواهند گذاشت. همچنین دستاوردهای فناورانه هوش مصنوعی به شکل بنیادین روی مناسبات اقتصادی و اجتماعی ما، و حتی روی ادراک ما اثر خواهند گذاشت. دارندگان این فناوری ها می توانند در حوزۀ نرم پیش بتازند.
سرمایۀ عظیم انسانی آمادۀ جهش آفرینی در فناوری های پیشرفته است
وی بیان کرد: این را نگفتم که بگویم بترسیم؛ اتفاقا ما امروز اصلا در موقعیت ترس نیستیم! ما اتفاقا در موقعیت استفاده از فرصتها هستیم.این تحولات جای نگرانی ندارد، تنها نگرانی این است که ما خواب بمانیم و دیگران بتازند.اکنون این ماییم که با پیشدستی در فناوری های جهش آفرین باید جایگاه خود را در اثرگذاری جهانی تثبیت کنیم.
این نامزد انتخابات تصریح کرد: سرمایۀ عظیم انسانی ما آمادۀ جهش آفرینی در فناوری های پیشرفته است. هر وقت سراغ دانش بنیان ها میرورم اول از همه از آنها میپرسم شما چگونه «ما» شدید. همیشه دوست دارم بدانم این یافتن و به هم پیوستن چگونه رخ داده است. چگونه اجتماع ما به هم میپیوندد برای هم افزایی.
وی گفت: سرمایۀ عظیم ما مردم ایران است. مارا حس مشترکی که از ایمان و عزم داریم به هم میدوزد و کنار هم مینشاند و برای پیش رفتن هم افزا میکند. من این را از نزدیک دیده ام و به این سرمایه باور دارم. و برنامۀ روشنی دارم تا چگونه این رنگ های گوناگون را برای شکوه ایرانی نقش دهم.
هنر مردم ایران، انتخابهای بزرگ است
جلیلی خاطر نشان کرد: همان طورکه سال ۱۴۰۰گفتم ایران بزرگ در طول تاریخ فراز و نشیب های زیادی داشته و ماجراهای بزرگی گذرانده است. ما در جهان فقط یک کشور نیستیم، یک تمدن و یک فرهنگ بوده و هستیم. هنر مردم ایران، انتخابهای بزرگ است. با انقلاب اسلامی یک خیز بلند برای احیای این نقش تمدنی ایجاد شد. امروز دوباره بعد از صدها سال ما شخصیتهایی داریم که به مرزهای دانش نزدیک شدند و در بعضی رشته ها در رده های یکم تا پنجم دنیا هستیم. از ابن سیناها تا کاظمی آشتیانی ها. از خواجه نصیرها تا شهید شهریاری ها، از خوارزمی ها تا فخریزاده ها و از سربداران تا قاسم سلیمانی ها.
این نامزد انتخابات تاکید کرد: ما راه درازی را آمدیم و امروز در یک پیچ تاریخی هستیم. در یکی دو قرن گذشته هر بار که ما خواسته ایم جهشی داشته باشیم، دشمنان خارجی ما تلاش کردند مانع شوند. متاسفانه جریان هایی را هم از داخل کشور همراه خود کردند و به خدمت خود گرفتند. امیر کبیر حرکت بزرگی را شروع کرد ولی علیه او فضاسازی شد و در نهایت او را به شهادت رساندند. ما در دوره های مختلف شخصیت هایی داشتیم که توانستند کشور را به افق های بلند برسانند ولی به دست جریان های سرسپرده غرب کنار زده شدند. از سید جمال تا شهید مدرس از مشروطه تا نهضت نفت. و بقیه نقاط عطف مبارزات ملت ما.
با انقلاب اسلامی یک خیز بلند برای احیای این نقش تمدنی ایجاد شد
وی حل مسائل روزمره را مستلزم یک نگاه بلندمدت و تمدنی دانست و گفت: ما امروز نیاز به یک جهش بزرگ در شان ملت ایران داریم. در برابر یک دنیا فرصت بی نظیر برای تولید ثروت و اقتدار و عزت با مشارکت همه مردم هستیم و از طرفی باید برای مشارکت مردم و حل مشکلات دستگاه فرسوده دولت، فکر و ایده داشت. از جهت انتخاب پیش رو حساس و مهم است. همه ما مردم ایران، باید هوشمندانه انتخاب مهمی داشته باشیم. انتخاب درستی برای استمرار خدمت، صداقت و سلامت، و برای ایجاد دولت دانایی و توانایی. دولت صداقت و سلامت . برای برای رفع موانع حضور مردم، و برای جبران عقبماندگیها. برای تولید و تلاش با همدلی و اخلاق و هوشمندی سیاسی بدون سیاسی بازی، و برای ایرانی در جایگاه جهانی و در تراز آرمان ها و ارزشهای بلند انقلاب اسلامی.
باید برای حل مشکلات دستگاه فرسوده دولت، فکر و ایده داشت
وی در پایان افزود: اکنون این ماییم که به جای سرگرم شدن به انبوهی از کارهای بی اولویت، باید اولویت های نقطه زن را درک کنیم و با انتخاب هایی حساب شده شانه زیر بار مسئولیت دهیم تا بار از دوش مردم ایران برداریم.ما یک نقشۀ راه جامع و فراگیر میخواهیم؛ ما به یک دولت نقش آفرین نیاز داریم که برای همۀ آحاد مردم (تک تک مردم ایران) در اصناف و اقشار گوناگون نقشی در مسیر پیشرفت و جهش کشور تعریف کند و اکنون وقت نقش آفرینی است.همه باید نقش ایفاکنند و دولت برای نقش آفرینی، نقشۀ راه داشته باشد. اکنون یک جهان فرصت پیش روی ماست، تا عقب ماندگی های چندصدساله را در چند سال جبران کنیم.اکنون یک جهان فرصت پیش روی ماست، تا با جهادی بزرگ به ایران جهش دهیم. اکنون نوبت شماست تا با جهادی بزرگ یک جهان فرصت را شکوفا کنید تا ایران را جهش دهیم. یک جهان فرصت، یک ایران جهش؛ هر ایرانی، یک نقش پرشکوه.
وی حضور مردم در صحنه انتخابات را مغتنم شمرد و با بیان اینکه امروزدر آستانۀ یک تصمیم سرنوشت سازقرار داریم، تصریح کرد: ان شاالله با حضور پرشور و کم نظیر مردم در این انتخابات رقابتی؛ جهان دوباره جلوۀ درخشان دیگری از حماسۀ جمهوریت را در ایران اسلامی و انقلابی خواهد دید. به کوری چشم دشمنان؛ این جمهوری؛ گام بلندی، رو به آیندۀ درخشان و تمدن ساز خود برخواهد داشت و اقتدار و عزت کشور در فضای بین المللی به اوج خواهد رسید.
یک فرصت تاریخی پیش رو داریم
این نامزد انتخابات با بیان اینکه در یک بزنگاه تاریخی قرار داریم، تصریح کرد: امروز یک فرصت تاریخی پیش روی خود داریم. مطالعۀ دو روند به ما نشان میدهد که ما در یک بزنگاه تاریخی هستیم؛ روند تحولات جهان، روند پیشرفت‌های مردم ایران را نشان میدهد.
جلیلی گفت: امروز یک فرصت تاریخی پیش روی خود داریم. مطالعۀ دو روند به ما نشان میدهد که ما در یک بزنگاه تاریخی هستیم؛ روند تحولات جهان، روند پیشرفت‌های مردم ایران را نشان میدهد.
جلیلی با بیان اینکه امروز، یک جهان فرصت پیش روی ما قرار دارد، خاطر نشان کرد: این فرصت ها میتواند ایران را جهش دهد.عرصه، عرصۀ درنگ و تعارف نیست. این فرصتها باید به قدرت و پیشرفت و تعالی ملت تبدیل شود. نباید این فرصت تاریخی را از دست داد. اول از همه باید این فرصتها را شناخت و برای استفادۀ حداکثری از آن برنامه ریزی کرد تا نه تنها مشکلات کشور حل شود، بلکه به پیشرفتی دست یابیم که در تراز شایستگی های مردم ایران باشد و این جز با ایفای نقش همه مردم و استفاده از ظرفیت همگان ممکن نخواهد شد.
با مطالعۀ شب امتحانی نمیتوان در بزنگاه تاریخی، تصمیم درست گرفت
وی تحقق این امر را مستلزم نقشۀ راه و برنامه دانست و بیان کرد: برنامه تدوین شده باید بر پایه مطالعات عمیق و با استفاده از تجربه های علمی و عملی باشد و به درکی عمیق از ریشه های مسائل کشور رسیده باشد همچنین این برنامه باید به راهکارهای حساب شده ای دست یافته باشد و سالها روندهای جهانی را با بینشی عمیق دنبال کرده باشد و از دستاوردهای مردم ایران آگاهی داشته باشد، با مطالعۀ شب امتحانی نمیشود در این بزنگاه تاریخی، تصمیم درست گرفت.
جلیلی با اشاره به گفتمان دولت سایه اذعان کرد: در یازده سال گذشته عمده وقت من و صدها نفر از همراهانم در گفتمان دولت سایه، بر شناخت مسائل کشور و راه حل آن ها متمرکز بود. کمتر وقت داشتم تا در جلسات محفلی و گعده های سیاسی شرکت کنم؛ البته این موجب گلایۀ برخی دوستان هم شد. تلاش کردم ذهنم را به روی حاشیه ها و لابی ها و جلسات کم مایۀ سیاسی ببندم و در عوض، درهای دفترم را به روی صدها کارشناس و متخصص و مدیر و دانشمند و فعال اجتماعی و دانشگاهی و ... باز کنم، کسانی که از ماندن پشت لابی های خسارت بار سیاسی و مناسبات جناحی خسته شده بودند.
این نامزد انتخابات از تشکیل ده ها کارگروه تخصصی با حضور سلایق مختلف در دولت سایه خبر داد و گفت: ده ها کارگروه تخصصی برای رصد مشکلات کشور و طراحی راه حل های جدید تحت عنوان گفتمان دولت سایه تشکیل دادیم. تعداد مدیران و کارشناسانی که با ما همکاری کردند به بیش از هزار نفر رسید. در فهرست طولانی و پرشمار همکاران ما در دولت سایه، همه نوع سلیقه سیاسی در همۀ سطوح کارشناسی از مدیران عالی دولت های گوناگون تا مدیران میانی و کارشناسان حضور داشتند.
وی شاخصه، توانمندی و سلایق این مدیران را اینگونه توصیف کرد: مدیران میانی موسوم به اصلاح طلب، متخصصان و کارشناسان موسوم به اصولگرا؛ عناصر نظریه پرداز، نیروهای راهبردگذار، مدیران پرتجربه اجرایی در حوزه‌های مختلف اقتصادی و صنعتی و کشاورزی و نظامی و امنیتی و اجتماعی و فرهنگی، پیران پیش کسوت موسفید و نخبگان جوان پرانرژی و خلاق از جمله این مدیران هستند. در این مدت هزاران جلسه عمدتا نه با دوستان سیاست زده، که با اصناف گوناگون نخبگان و توده های مردم برگزار کردم.
جلیلی دیدار با کارگران هپکو کوله بران بانه، صیفی کاران آبدان بوشهر، کشاورزان کریم آباد رشتخوار، شرکت های دانش بنیان در نیشابور، فعالان اقتصادی در چابهار را از جمله ملاقات های خود با اقشار و اصناف مختلف برشمرد و خاطر نشان کرد: در کنار فعالسازی این ستاد چابک و کم هزینه ولی پرکار، بیش از ۱۴۰ بار به نقاط مختلف کشور سفر کردم و از نزدیک و در دل میدان با مشکلات اقشار و اصناف مختلف آشنا شدم.
رییس جمهور بعدی حتی یک روز فرصت تردید و تاخیرندارد
این نامزد انتخابات با تاکید بر این جمله که رییس جمهور بعدی حتی یک روز هم فرصت تأمل و تردید و تاخیر قبل از شروع دولت ندارد، اظهار کرد: به اتکای سالها بررسی و آمادگی، حتی یک روز را از دست نخواهیم داد، بلکه از آنجایی که سالها مسائل کشور را سایه به سایه با کمک کارشناسان با تجربه، دقیق و مستمر پیگیری کردیم، از همان فردای انتخابات کار را شروع خواهیم کرد؛ با تصمیمات نقطه زن و راهبردی و البته اولویت دار و نه تصمیم های فرعی و نمایشی.
وی از آماده سازی ده ها دستور و فرمان اجرایی حساب شده خبر داد و بیان کرد: این دستورات و فرمان ها از روز اول قابلیت پیگیری و اجرا دارد و آماده ایم تا با جدیت به نفع مردم پیاده کنیم.
دوری از تأخیر و تعجیل های نادرست، لازمۀ رئیس جمهور شدن
جلیلی در پاسخ به این پرسش که ریاست جمهوری چه هست چه نیست؟ مقام ریاست جمهوری، را جایگاه تشخیص و تصمیم دانست و گفت: مقام اجرا به معنی پیمانکاری نیست. ریاست جمهوری، جایگاه تشخیص و تصمیم است. دوری از تردید و تأخیر و تعجیل های نادرست، لازمۀ این جایگاه است.
جلیلی بیان کرد: مقام اجرا به معنی پیمانکاری نیست. ریاست جمهوری، جایگاه تشخیص و تصمیم است. دوری از تردید و تأخیر و تعجیل های نادرست، لازمۀ این جایگاه است.
دولتی که صدها اولویت داره، یعنی هیچ اولویتی ندارد
این نامزد انتخابات اولویت بخشیدن به ایده ها و راهکار ها را ضروری برشمرد و بیان کرد: مسائل کشور راه حل های آماده دارد. اما محال است ایده و راهکاری بدون اینکه تبدیل به اولویت و دستور کار سیاستمدار شود، به عرصه تحقق راه یابد. دولتی که صدها اولویت داره، یعنی هیچ اولویتی ندارد.
جلیلی بیان کرد: ادعا می کنم و بسیاری به این شهادت میدهند که به تصویر جامع، درک دقیق و تحلیل عمیقی از مسائل کشور رسیده ایم و با جمع بندی های کارشناسی و راهبردی، برنامه های (حساب شده ای) معتنابهی تهیه کردیم که نه محصول یک تکاپوی عجولانۀ چندروزه یا چندماهه،که حاصل یک فرآیند روشمند کارشناسی و تجربی حداقل ۱۱ ساله است.من در تمام این سالها تلاش کردم به جوانانی که علاقمند به کار سیاسی هستند الگوی متفاوتی از کنش سیاسی ارائه کنم که بدانند کار سیاسی فقط به معنای جابجا شدن در جلسات و محافل و باندهای سیاسی و جناحی نیست و سیاست ورزی درست یعنی متمرکز شدن روی مسائل واقعی، پرهیز از کارهای نمایشی و فرمایشی و کار تخصصی درست ذیل چتر معرفتی و راهبردی صحیح. خوشحالم که گفتمان دولت سایه تا حدی توانست این الگوی متفاوت را آشکار کند.
کار رییس جمهور نباید فقط لکه گیری (وصله پینۀ) معضلات باشد
وی انتخابات ۱۴۰۰ را سرآغاز تغییر ریل ملت ایران برای جبران خسارت های هشت سال پایانی دهه ۹۰ دانست و خاطر نشان کرد: دولت دانایی و توانایی باید طراح بزرگراه هایی برای اجرای سیاست های کلان کشور باشد و کشور را جلو بندازد؛ ما واقعا معتقدیم کار رییس جمهور نباید فقط لکه گیری (وصله پینۀ) معضلات باشد. انتخابات ۱۴۰۰ سرآغاز تغییر ریل ملت ایران برای جبران خسارت های هشت سال پایانی دهه ۹۰ با متوسط رشد اقتصادی تقریبا صفربود. حالا باید نه تنها عقب ماندگی هارو جبران کنیم که به فکر شتاب باشیم.
وی نگرانی در هدر رفت ظرفیت ها را عاملی مهم برشمرد و گفت: به عنوان کسی که سالها هم با سیاست خارجی درگیر بودم و هم با سیاست داخلی، معتقدم بیشتر از اینکه نگران "تهدید"های داخلی و خارجی باشیم، باید نگران استفاده نکردن و هدر دادن فرصت ها و ظرفیت های کشور باشیم. ما امروز در یک فرصت تاریخی بزرگ هستیم. "هر" ملتی که از فرصت های تاریخی غفلت کرد، از مسیر پیشرفت عقب ماند. تدبیر یعنی باید فرصت های فرهنگی، تاریخی، منطقه ای، اقتصادی، علم و فنآوری را از قبل شناخت و اولویت بندی و برنامه ریزی کرد تا با اشراف کامل اجرایی کنیم.
این نامزد انتخابات تصریح کرد: با همین پشتوانه، در بزنگاه های تصمیم گیری، دولت سایه تلاش کرد با تصمیم سازی‌های کاملا تخصصی، و ناظر به منافع ملی، دولت ها را با هر گرایشی یاری کند. ده ها توصیه نامه کارشناسی در مورد راه حل مسائل کشور به عالیترین مراجع تصمیم گیری از رهبر معظم انقلاب تا روسای محترم جمهور و روسای قوای دیگر ارسال شد. یادی کنم از برادر عزیزمان رئیس جمهور شهید و محبوب ملت، که با دلسوزی، از هریک از این نامه ها با اخلاص استقبال میکرد، ارجاع میداد و یا پیگیری کرد که مجموعه ای از دستورهای شهید رئیسی روی این پیشنهادها به اطلاع شما خواهد رسید.
جلیلی با اشاره به اقدامات دولت سایه در ارائه راهکارهایی برای فروش نفت به دولت شهید رئیسی یادآور شد: قبل از شهید رییسی ادعا می شد نمی توانیم نفت را بفروشیم، ما در دولت سایه راهکارهای فروش نفت در همان شرایط را تهیه کردیم، به دولت وقت دادیم و در همان دولت، فروش نفت شروع به رشد کرد. کار در دوره شهید رییسی تکمیل شد و به جایی رسید که فروش ما به بیش از ۱ و نیم میلیون بشکه در روز رسید. البته این حداقلی است و ما به این راضی نیستیم؛ ما باید دنبال توسعۀ صنایع پایین دستی و زنجیرۀ ارزش افزوده باشیم تا به جای نفت خام، فرآورده های آن را صادر کنیم تا نفع بیشتری به کشور برسد. ما برای این موضوع برنامه های مشخصی داریم که منتشر خواهد شد.
چهار سرفصل اصلی را سرلوحۀ دولت خودم قرار دادم
وی تاکید کرد: درک ما از شرایط کشور ما را به این اولویت ها رساند. چهار سرفصل اصلی را سرلوحۀ دولت خودم قرار دادم. به عنوان اولویت آنها را پیگیری جدی خواهم کرد.
انضباط مالی اصلی ترین اولویت های رئیس جمهور آینده
این نامزد انتخابات انضباط مالی را یکی از اصلی ترین اولویت های رئیس جمهور آینده دانست و گفت: براساس جمع بندی که بر پایه مطالعه نسبتا گسترده راجع به مالیه ایران ازمشروطه تا امروز ، تجربه صنیع الدوله و مورگان شوستر و گروه مشاوران هاروارد و... داشتم انضباط مالی را امری مهم تلقی میکنم. سی سال پیش من رئیس بازرسی وزارت خارجه بودم. بعدها در جایگاه معاون وزیرو بعد هم دبیر شورای عالی امنیت ملی دقیقا این را تجربه کردم و به این نتیجه رسیدم که تا انضباط مالی محقق نشود اکثر بخشهای دولت مختل خواهد شد.
جلیلی انضباط مالی را اینگونه توصیف کرد: انضباط مالی یعنی چه؟ در تعبیر محاوره ای یعنی حساب_کتاب! شما یک منبع آب دارید. قرار است این منبع با یک شبکه لوله کشی به باغچه های تشنه برسد. اگر لوله ها و شلنگ هایی که قرار است بودجه کشور را به مصارف ضروری برسانند سوراخ باشند و نشتی داشته باشند شما هر چقدر هم که منبع را پرآب کنید باز تشنگی باغچه ها برطرف نخواهد شد. نفت ۲۰ دلار است مشکلات هست، ۷۰ دلار میشود هست، ۱۳۰ دلار میشود باز هم هست. اشکال کجاست؟
وی در همین راستا به ذکر دو مثال برای جلوگیری از هدر رفت انرژی و تاثیر آن بر انضباط مالی پرداخت و ادامه داد: یکی دو نمونه از این نشتی های بی رسیدگی را مثال میزنم که ببینید تحقق انضباط مالی چه تاثیرات بزرگی میتواند داشته باشد. اولین نمونه مسئله میترینگ است. ما سالانه چند میلیارد دلار نشتی و پرتی در تولید و فروش نفت و گاز داریم. چند میلیارد دلار!! چطور دولتی که حساب درآمدهای خود را بطور دقیق نداشته باشد میتواند برای مخارج کشور برنامه ریزی کند؟شما باید اول لوله و آخر لوله انتقال نفت را اندازه بگیرید که همان قدر که وارد لوله میشود خروجی داشته باشد. وگرنه چند درصد از نفت که وارد لوله میشود به خروجی خودش نمیرسد! اصطلاح فنی اش میترینگ است. یعنی اندازه گیری و حساب کتاب پیداکردن. با یک تدبیر حساب شده میشود سالانه از هرز رفتن میلیاردها دلار جلوگیری کرد.
این نامزد انتخابات با اشاره به هدر رفت منابع در حوزه نفت و فراورده های نفتی، تاکید کرد: به خاطر نداشتن اشراف و انضباط، سالانه حدود ۷ میلیارد دلار هدر رفت منابع داریم! دولت نمی داند دقیقا چه میزان نفت تولید و توزیع شده و فروش رفته است. برخی می گویند پرتی در حدود ۴ درصد طبیعی است!!! این یعنی حدود ۷ میلیارد دلار در سال! آیا این عدد طبیعی است!؟ چرا برای دیگر کشورها طبیعی نیست؟ با هزینه ای حدود یک میلیارد دلار، در ظرف چند ماه سالی ۷ میلیارد دلار به منابع دولت اضافه می شود. البته بعد از تلاشهای زیاد در دولت سایه، این موضوع در برنامه هفتم درج شد و باید به سرانجام برسد.
انضباط مالی در طی سالهای مختلف جدی گرفته نشده بود
وی به ذکر مثالی دیگر پر داخت و بیان کرد: مثال دوم را در گازهای همراه نفت می زنم. در سال ۱۴۰۱بیش از ۱۸میلیارد متر مکعب گاز همراه، سوخت. حدود دو فازپارس جنوبی! در حالیکه همین یک قلم می تواند ۴ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور داشته باشد. مثال مهم دیگر که در مورد انضباط مالی یا حساب کتاب میشود ذکر کرد مسئله بودجه ارزی است. قصه چای دبش چرا پیش آمد؟ چون انضباط مالی در طی سالها جدی گرفته نشده بود.
جلیلی از اولویت قراردادن انضباط مالی در دولت خود خبر داد و بیان کرد: اگر انضباط مالی در "اولویت"، تکرار میکنم "در اولویت" دولت قرار بگیرد برکات بسیار بزرگی به دنبال خواهد داشت. و من این را اولویت جدی دولت خودم قرار خواهم داد. اگرچه مخالفت ها و سروصدای زیادی را ایجاد خواهد کرد اما مزه آن را همه مردم خواهند چشید. در دولت سایه درباره فهرست اولویت های انضباط مالی کارکرده ایم و برنامه مشخص داریم.
دولت باید به جریان پول در کشور مشرف باشد
وی اشراف دولت به جریان پول در کشور را امری ضروری تلقی کرد و گفت: یکی از راه های منضبط کردن دولت، اشراف دولت به جریان پول در کشوراست. پولهای بزرگ کجا میرورد و دست کیست؟! دولت وقتی حکمرانی ریال نداشته باشد پاسخ این سوالها را ندارد.
جلیلی خاطر نشان کرد: یکی از راه های منضبط کردن دولت، اشراف دولت به جریان پول در کشوراست. پولهای بزرگ کجا میرورد و دست کیست؟! دولت وقتی حکمرانی ریال نداشته باشد پاسخ این سوالها را ندارد.
این نامزد انتخابات گفت: بانکها! چون همین قضیه درباره بانکها هم صدق میکند. میدان اقتصاد در اختیار بانکها است. عملا بانک ها اولویت ها را با جهت دهی تسهیلات تعیین میکنند. مثلا کلی مالسازی می شود ولی چه زمانی این قضیه اولویت یک دولتی بوده است؟ "دولت" باید تعیین اولویت کند. تعیین اولویت یعنی تعیین مقصد برای تسهیلات بانکی. بانک نباید با رفتار سلیقه ای به دوستان و شرکتهای خود وام دهد!
جلیلی گفت: به جای آنکه حکمرانی پولی در اختیار دولت و بانک مرکزی باشد، در نهایت تاسف، بانکهای خصوصی برای پول کشور تصمیم می گیرند. بانک مرکزی هم فقط با توصیه اخلاقی درخواست توقف ناترازی می کنند! و مثلا می گوید ظرف شش ماه این ناترازی را برظرف کنید و این شش ماه ها، چند سال است که دائما تمدید می شود! خب چه فایده؟! علیرغم تلاشی که در دولت سیزدهم برای کنترل نقدینگی شد، باز در کمتر از دو سال خلق پول و استقراض بانکهای خصوصی از بانک مرکزی بیش از ۷ برابر رسید. عدد و رقم ها خیره کننده است. فقط یک بانک خصوصی تا اسفند ماه پارسال ۱۸۰ هزارمیلیارد تومان از بانک مرکزی استقراض کرده و بیش از "هفت درصد" تورم به گرده مردم تحمیل کرده است.
مشارکت مردم در پیشرفت کشور سرفصل مهم دولت جلیلی
وی دومین سرفصل مهمی که در همه بخشها آن را با جدیت پیگیری خواهم کرد مشارکت فراگیر و همه جانبه همه احاد و اقشار مردم در پیشرفت کشور برشمرد و گفت: وقتی از مردم حرف میزنیم منظورمان از تخصصی ترین فضاها تا توده ای ترین میدان ها است.صدها دانشکده در کشور داریم که کارشان برگزاری کلاس و امتحان گرفتن است. سهم اینها از ارزآوری در مملکت چیست؟ نقش دانشگاه در نوشتن برنامه توسعه چیست؟ نقش دانشگاه در گسترش صادرات کشور چیست؟ چه ماموریتی برای دانشگاه تعریف شده تا پیوندهای اجتماعی را محکم کند، تا مرزهای فرهنگی ماراگسترش دهد؟این در حالی است که دانشگاه های ما این قابلیت را دارند ولی چنین ماموریتی به طور مشخص از دانشگاه تهران، دانشگاه فردوسی، دانشگاه سهند، از پیام نور مراغه، از دانشگاه آزاد بوشهر خواسته نشده است.
نقش دانشگاه ها در پیشرفت کشور
جلیلی با اشاره به برنامه های خود برای نقش دانشگاه ها در پیشرفت کشور بیان کرد: در دولت ما از نیمسال اول سال تحصیلی بعد هر دانشگاهی این ماموریت را بر دوش خود میبیند و نقش تعریف شده خود در نقشه پیشرفت کشوررا با همت خودش و ذیل اسناد بالادستی پیدا میکند.و باز تاکید می کنم استفاده از همه این فرصتها نیاز به مشارکت مردم دارد. مشارکت مردم هم - توجه کنید که- یک رهنمود نیست. باید برای این هم مدل داشت. برای هر گروه از مردم.
وی جامعه دانشگاهی را دریای بزرگ از ظرفیت نیروی انسانی برشمرد و گفت: نمونه های موفقی وجود دارد که با انجام پروژه های علمی تولید ثروت میکنند. ولی اینها نباید در حاشیه دانشگاه باشند. باید به متن فعالیت دانشگاه تبدیل شوند.اکنون دانشگاه ها چه نسبتی با پیشرفت دارند؟ چه نسبتی با مسایل و مشکلات مردم دارند؟ ما این همه دانشکده اقتصادی داریم، ولی چرا رشته اقتصاد مسکن نداریم؟! چند سال است که تحریم ظالمانه علیه مردم ایران شکل گرفته، چرا پروژه های علمی برای تحلیل دقیق این موضوع و طراحی راهکارهای آن نداریم؟ عجیب نیست؟ هر دانشگاه می تواند یک برنامه مشخص برای نقش آفرینی در پیشرفت کشور داشته باشد. چه در حوزه تولید ثروت و چه در حوزه پیشرفت علم و فناوری و چه مسایل دیگر.
جلیلی گفت: نمونه دوم از نقش آفرینی مردم، همین پولهایی است که مردم از ترس از بین رفتن ارزش ان، طلا و سکه و دلار خریداری میکنند البته این وسط راهزن هایی هم هستند که برای کلاهبرداری از مردم کمین کرده اند. من یادم هست در یک شهر محروم سیستان و بلوچستان در سال ۹۶ نزدیک به ۲۰۰ میلیارد تومان، از مردم آن شهر کلاهبرداری شد. اگر طرحهای قرص و محکمی از سمت دولت طراحی و عملیاتی شود که سوددهی خوبی داشته باشد، این پولها به سمت این طرح ها میرود.
وی در همین راستا ادامه داد: پولهای خرد مردم میتواند کارهای بزرگ انجام دهد، دولت می خواهد پروژه های عمرانی به نفع مردم انجام دهد ولی هزینه آن را ندارد از سویی دیگر مردم می خواهند سرمایه های خود را حفظ کنند، ولی زمینه در اختیار آنها نیست.
به تصمیم های نقطه زن نیاز داریم
این نامزد انتخابات با اشاره به طراحی سازوکاری برای سرمایه گذاری مردم در پروژه های سود ده گفت: اگرسازوکاری تعریف شود تا مردم در سهام پروژه های سود ده مثل ساخت پالایشگاه و پتروشیمی و نیروگاه سرمایه گذاری کنند، این دو سر سود خواهد شد. اعتماد مردم صدمه دیده است. در سال ۹۹ از مردم دعوت کردیم وارد بورس شود، به جای این که بازار اولیه را رونق بدهیم،مردم را در بازار ثانویه مشغول کردیم. مردم به جای مشارکت در اقتصاد مولد، افتادند به بورس بازی. در نهایت مردم ضرر کردند، و اعتماد انها از بین رفت. این ناشی از برنامه نداشتن دولت بود. باید مردم را وارد اقتصاد کرد و برایش برنامه هم داشت.
وی با بیان اینکه به تصمیم های نقطه زن نیاز داریم، خاطر نشان کرد: در لحظه ای که نظم دنیا و منطقه غرب آسیا در حال تغییراست، ما بیش از هر لحظه دیگری به «تصمیم های نقطه زن» نیاز داریم در غیر این صورت از سایر کشورها چند دهه عقب خواهیم ماند.
توسعه اقتصاد دریا محور اولویت دولت من است
این نامزد انتخابات با اشاره به نمونه هایی از این فرصت ها که برای تولید ثروت و جهش اقتصادی پیش روی کشور قرار دارد، گفت: اقتصاد دریامحور یکی از این موضوعات است. بسیاری از کشورهای دنیا که سواحلی کمتر از ایران و موقعیت دریایی ضعیف تر از ما دارند چندین برابر ما از برکات دریا منتفع می شوند.
وی توسعه اقتصاد دریا را از اولویت های دولت خود برشمرد و بیان کرد: دریا امروز منبعی سرشار برای تولید ثروت و نقش آفرینی در تحولات جدید بین المللی است. بسیاری از مسایل اقتصادی کشور را می توان زیر چتر اقتصاد دریا سامان داد. از تولید آبزیان گرفته تا ساخت و تعمیر کشتی های باری و مسافری.
نقش روستاها در پیشرفت و صادرات کشور
جلیلی با اشاره به پایه گذاری جهش اقتصادی روستاها گفت: بارها گفته ام هر روستا یک واحد حیاتی برای پیشرفت کشوراست. ۴۰ هزار روستای بالای ۲۰ خانوار داریم. در این سالها به روستاهایی که میتونند الگوی سایر روستاها در کشور باشند رفته ام. هر روستا به نحوی میتواند یک نقشی مهم و متمایز در پیشرفت و حتی صادرات داشته باشد. به شرطی که طرح و نقشه وجود داشته باشد که در دولت من به این امر توجه خواهد شد.
اجازه نخواهم داد نگاههای جزیی نگر مانع تصمیمهای راهبردی شود
وی با اشاره به فرصت های اقتصادی در فضای بین الملل گفت: فرصتهای "خیلی" مهمی در تعامل با کشورهای همسو و کشورهای همسایه داریم. بازارهای کشورهای همسایه برای صادرات تولیدات و خدمات فنی و مهندسی کاملا مهیاست. کشورهای بزرگ آمادگی همکاریهای بزرگ با ایران دارند که فقط انسجام و نگاه راهبردی دولت را می طلبد. کریدور شمال-جنوب در همکاری با روسیه یا همکاری با چین در ابتکار یک کمربند- یک جاده از نمونه های مهم این فرصتهاست. من اجازه نخواهم داد نگاههای جزیی نگر مانعی برای تصمیمهای راهبردی برای همکاریهای نافع و پرسود شود.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا میگوییم در یک فرصت تاریخی هستیم، تشریح کرد: شناخت جهان، و شناخت این فرصتها، فقط شناخت روندهای سیاسی نیست. یه گام عمیق تر باید نگریست.گاهی دستاوردهای فناورانه چهرۀ سیاسی جهان را تغییرمیدهند.امروز،روندهای فناورانه به یک نقطۀ گلوگاهی رسیده اند؛ و مارادرآستانۀ یک تحول قرار داده اند. تحولی که نه فقط زندگی ها را، بلکه حکومت ها را هم میتواند دگرگون کند. نه فقط حکومتها را، بلکه حتی بر ادراک ما از شناخت، حیات، سعادت و حقیقت نیز اثر خواهند گذاشت.
جلیلی گفت: دستاوردهای فناورانه کوانتومی، به شکل بنیادین بر روی توانایی مخابره و محاسبه اثر خواهند گذاشت و آن را جهش خواهند داد. دارندگان این فناوری ها پیشی خواهند گرفت و بر نظم جهانی سیاسی نیزاثر خواهند گذاشت. همچنین دستاوردهای فناورانه هوش مصنوعی به شکل بنیادین روی مناسبات اقتصادی و اجتماعی ما، و حتی روی ادراک ما اثر خواهند گذاشت. دارندگان این فناوری ها می توانند در حوزۀ نرم پیش بتازند.
سرمایۀ عظیم انسانی آمادۀ جهش آفرینی در فناوری های پیشرفته است
وی بیان کرد: این را نگفتم که بگویم بترسیم؛ اتفاقا ما امروز اصلا در موقعیت ترس نیستیم! ما اتفاقا در موقعیت استفاده از فرصتها هستیم.این تحولات جای نگرانی ندارد، تنها نگرانی این است که ما خواب بمانیم و دیگران بتازند.اکنون این ماییم که با پیشدستی در فناوری های جهش آفرین باید جایگاه خود را در اثرگذاری جهانی تثبیت کنیم.
این نامزد انتخابات تصریح کرد: سرمایۀ عظیم انسانی ما آمادۀ جهش آفرینی در فناوری های پیشرفته است. هر وقت سراغ دانش بنیان ها میرورم اول از همه از آنها میپرسم شما چگونه «ما» شدید. همیشه دوست دارم بدانم این یافتن و به هم پیوستن چگونه رخ داده است. چگونه اجتماع ما به هم میپیوندد برای هم افزایی.
وی گفت: سرمایۀ عظیم ما مردم ایران است. مارا حس مشترکی که از ایمان و عزم داریم به هم میدوزد و کنار هم مینشاند و برای پیش رفتن هم افزا میکند. من این را از نزدیک دیده ام و به این سرمایه باور دارم. و برنامۀ روشنی دارم تا چگونه این رنگ های گوناگون را برای شکوه ایرانی نقش دهم.
هنر مردم ایران، انتخابهای بزرگ است
جلیلی خاطر نشان کرد: همان طورکه سال ۱۴۰۰گفتم ایران بزرگ در طول تاریخ فراز و نشیب های زیادی داشته و ماجراهای بزرگی گذرانده است. ما در جهان فقط یک کشور نیستیم، یک تمدن و یک فرهنگ بوده و هستیم. هنر مردم ایران، انتخابهای بزرگ است. با انقلاب اسلامی یک خیز بلند برای احیای این نقش تمدنی ایجاد شد. امروز دوباره بعد از صدها سال ما شخصیتهایی داریم که به مرزهای دانش نزدیک شدند و در بعضی رشته ها در رده های یکم تا پنجم دنیا هستیم. از ابن سیناها تا کاظمی آشتیانی ها. از خواجه نصیرها تا شهید شهریاری ها، از خوارزمی ها تا فخریزاده ها و از سربداران تا قاسم سلیمانی ها.
این نامزد انتخابات تاکید کرد: ما راه درازی را آمدیم و امروز در یک پیچ تاریخی هستیم. در یکی دو قرن گذشته هر بار که ما خواسته ایم جهشی داشته باشیم، دشمنان خارجی ما تلاش کردند مانع شوند. متاسفانه جریان هایی را هم از داخل کشور همراه خود کردند و به خدمت خود گرفتند. امیر کبیر حرکت بزرگی را شروع کرد ولی علیه او فضاسازی شد و در نهایت او را به شهادت رساندند. ما در دوره های مختلف شخصیت هایی داشتیم که توانستند کشور را به افق های بلند برسانند ولی به دست جریان های سرسپرده غرب کنار زده شدند. از سید جمال تا شهید مدرس از مشروطه تا نهضت نفت. و بقیه نقاط عطف مبارزات ملت ما.
با انقلاب اسلامی یک خیز بلند برای احیای این نقش تمدنی ایجاد شد
وی حل مسائل روزمره را مستلزم یک نگاه بلندمدت و تمدنی دانست و گفت: ما امروز نیاز به یک جهش بزرگ در شان ملت ایران داریم. در برابر یک دنیا فرصت بی نظیر برای تولید ثروت و اقتدار و عزت با مشارکت همه مردم هستیم و از طرفی باید برای مشارکت مردم و حل مشکلات دستگاه فرسوده دولت، فکر و ایده داشت. از جهت انتخاب پیش رو حساس و مهم است. همه ما مردم ایران، باید هوشمندانه انتخاب مهمی داشته باشیم. انتخاب درستی برای استمرار خدمت، صداقت و سلامت، و برای ایجاد دولت دانایی و توانایی. دولت صداقت و سلامت . برای برای رفع موانع حضور مردم، و برای جبران عقبماندگیها. برای تولید و تلاش با همدلی و اخلاق و هوشمندی سیاسی بدون سیاسی بازی، و برای ایرانی در جایگاه جهانی و در تراز آرمان ها و ارزشهای بلند انقلاب اسلامی.
باید برای حل مشکلات دستگاه فرسوده دولت، فکر و ایده داشت
وی در پایان افزود: اکنون این ماییم که به جای سرگرم شدن به انبوهی از کارهای بی اولویت، باید اولویت های نقطه زن را درک کنیم و با انتخاب هایی حساب شده شانه زیر بار مسئولیت دهیم تا بار از دوش مردم ایران برداریم.ما یک نقشۀ راه جامع و فراگیر میخواهیم؛ ما به یک دولت نقش آفرین نیاز داریم که برای همۀ آحاد مردم (تک تک مردم ایران) در اصناف و اقشار گوناگون نقشی در مسیر پیشرفت و جهش کشور تعریف کند و اکنون وقت نقش آفرینی است.همه باید نقش ایفاکنند و دولت برای نقش آفرینی، نقشۀ راه داشته باشد. اکنون یک جهان فرصت پیش روی ماست، تا عقب ماندگی های چندصدساله را در چند سال جبران کنیم.اکنون یک جهان فرصت پیش روی ماست، تا با جهادی بزرگ به ایران جهش دهیم. اکنون نوبت شماست تا با جهادی بزرگ یک جهان فرصت را شکوفا کنید تا ایران را جهش دهیم. یک جهان فرصت، یک ایران جهش؛ هر ایرانی، یک نقش پرشکوه.
